Minderjarigen kunnen gemakkelijk deelnemen aan loterijen

In Nederland is het verboden voor spelers onder de 18 jaar om deel te nemen aan kansspelen. Toch komt het regelmatig voor dat minderjarigen stiekem accounts kunnen aanmaken door het ontbreken van een effectief verificatieproces. Bij loterijen is het bijvoorbeeld heel eenvoudig om de wet te omzeilen door simpelweg een andere geboortedatum in te vullen om een lot te kopen.

Bij loterijen zoals de Postcode Loterij en de Vriendenloterij wordt de leeftijd namelijk niet geverifieerd. De Kansspelautoriteit heeft aangegeven dat dit absoluut niet de bedoeling is. Postcode Loterij en de Vriendenloterij hebben in een reactie aan RTL laten weten open te staan voor het toepassen van iDIN. Dit proces vereist een storting met een eigen bankrekening om de leeftijd van spelers te verifiëren.

Omdat het onderzoek van de Kansspelautoriteit naar deelname minderjarigen nog loopt, laten ze niet weten welke loterijen precies onderzocht wordt. Maar één ding is duidelijk, spelers onder de 18 jaar hebben kunnen deelnemen, en daar moet verandering in komen, aldus René Jansen, voorzitter van de Kansspelautoriteit.

“We willen niet dat jongeren wennen aan kansspelen, dat kan op latere leeftijd grotere problemen geven en een kans op verslaving. Dat mag niet volgens de vergunning die we hebben verstrekt. Die deur moeten we gesloten krijgen.”

Jongeren kunnen deelnemen

Uit een eerder onderzoek van Ipsos I&O (Deelname aan kansspelen in Nederland: meting 2024) bleek dat 16% van de ondervraagde spelers van 16 en 17 jaar, meededen aan fysieke loterijen en kansspelen. 45% daarvan deed mee aan fysieke kansspelen, terwijl 12% ook eens gegokt had bij een online casino. In de wet Kansspelen op Afstand is verwikkeld dat spelers onder de 18 jaar niet mogen deelnemen aan kansspelen. Opmerkelijk genoeg gebeurt dat bij deze loterijen nog altijd.

De reden dat dit kan is omdat loterijen nauwelijks of niet controleren of spelers wel de juiste leeftijd hebben bereikt om mee te mogen doen. Hoewel Lotto en Staatsloterij strikte eisen verbonden heeft aan het aanmaken van een account, zoals verifiëren via iDIN, hebben Vriendenloterij en de Postcodeloterij dit niet. Jongeren kunnen zo toch de wet omzeilen en alsnog een gokje wagen.

Koop hier een lot bij Lotto

Voorbeeld van speler

Anthony uit Ridderkerk, 17 jaar oud, is sinds een paar maanden lid van de Postcodeloterij. Doordat hij een envelop op de deurmat zag verschijnen, dacht hij het leuk te vinden om eens mee te doen. Online kon hij zelf bepalen hoe oud hij was en het was geregeld.

Intussen sprak Anthony met zijn ouders omdat hij van het abonnement af wilt. Echter, heeft de vader al gebeld met de klantenservice en lijkt het moeilijker dan gedacht. Bedragen van de loterij blijven afgeschreven worden van zijn bankrekening.

Volgens Jellinek, een verslavingskliniek, baart het zorgen dat zo’n hoog percentage spelers onder de 18 jaar zomaar kan gaan gokken. Loterijen worden door experts niet gezien als erg verslavend, maar maken er wel een gewoonte van om jongeren met kansspelen en gokken te laten opgroeien.

Tevens zijn jongvolwassenen een stuk gevoeliger voor het ontwikkelen van een gokverslaving in vergelijking tot volwassen spelers. Zo’n 9% van de spelers onder de 18 vertoonde een gematigd of hoog risicogedrag volgens het onderzoek van Ipsos I&O. Dit is een stuk hoger dan het percentage onder de spelers van alle leeftijden.

Legale kansspelaanbieders moeten goed hun taken uitvoeren. De Kansspelautoriteit heeft een onderzoek uitgevoerd bij 10 kansspelaanbieders waaruit bleek dat er niet genoeg voldaan werd aan de zorgplicht.

Op het moment van het signaleren van een gokprobleem, moet er zo tijdig mogelijk contact opgenomen worden met spelers. Dit gebeurde te weinig. Probleemgokkers verliezen de tijd uit het oog of gebruiken geld die ze eigenlijk niet kunnen missen om hun verloren geld terug te winnen. En daar raken ze dan weer gestrest over, een soort cyclus.

Jellinek ziet graag een verplichte leeftijdsverificatie

Voor volwassenen is het al lastig om op de juiste manier om te gaan met risico’s van kansspelen. Laat staan hoe minderjarigen hier mee omgaan, aldus Floor van Bakkum van Jellinek. Volgens haar moeten kansspelaanbieders, waaronder loterijen behoren, veel meer doen om te voorkomen dat minderjarigen kunnen meespelen.

“Het is bovendien een slechte zaak dat leeftijdsverificatie nog geen wettelijke verplichting is.”

Diverse loterijen zoals Lots of Happiness Loterij, Vriendenloterij en Postcodeloterij maken geen gebruik van een verificatieproces waarbij de leeftijd van online loten wordt geverifieerd. Spelers moeten aangeven dat ze ouder dan 18 jaar zijn, maar als ze willen kunnen er andere leeftijden ingevuld worden.

Fysieke winkels

Tenslotte zou een leeftijdsverificatie nog altijd niet uitsluiten dat minderjarigen kunnen deelnemen. Nederlandse Loterij gebruik bijvoorbeeld online leeftijdsverificatie, maar biedt ook krasloten aan in fysieke winkels met hun kansspelmerk Krasloten.

Uit het onderzoek van Ipsos I&O bleek dat spelers van 16 en 17 jaar het voor elkaar kregen om krasloten te kopen. Zo’n 22% van de ondervraagden had weleens deelgenomen aan Krasloten.

Leadfoto: via Beeldbank van de Nederlandse Loterij