Gokkoorts op Afrikaans continent: van Afrika Cup finale tot Jong FC Utrecht tegen Jong AZ

De goklust op het Afrikaanse continent groeit gestaag, met de finale van de Afrika Cup als een van de hoogtepunten. Terwijl Nigeria en Ivoorkust zich voorbereiden op een sportieve strijd, wagen gokkers hun kansen en voorspellingen. De 32-jarige Sifiso Makatana deelt zijn gokstrategie:

“Ik wed erop dat beide partijen scoren in de negentig minuten speeltijd, omdat het moeilijk is om in te schatten wie er gaat winnen.”

In een gokkantoor in de wijk Mitchells Plain bij Kaapstad navigeert Makatana door een lijst met internationale en nationale voetbalwedstrijden. Naast de Afrika Cup omvat het ook competities zoals de UEFA Champions League en landelijke competities, waaronder Nederlandse wedstrijden zoals Jong FC Utrecht tegen Jong AZ, gepland voor maandag in de Nederlandse eerste divisie.

Makatana vertelde tegenover de NOS over de mogelijkheid om meer te verdienen door op een reeks wedstrijden te wedden, waarbij elke voorspelling juist moet zijn:

“Ik gok op het aantal rode kaarten, het aantal hoekschoppen, of er de eerste tien minuten doelpunten vallen. Op van alles kan je gokken.”

Veel Afrikanen wedden op sport

Hij is niet de enige die graag een wedje waagt op sportwedstrijden. In het hele Afrikaanse continent neemt het gokken op sport enorm toe. In 2023 alleen werden volgens de gegevens van H2 Gambling zo’n € 2,6 miljard ingezet op sportwedstrijden. Tien jaar terug was dat nog vijftig keer minder, een groot verschil!

Wedden op sport in Afrika groeit mede door de toename van het aantal mobiele apparaat en de toegang tot internet. Bovendien is de jonge bevolking dol op het spelletje voetbal. Omdat er veel arme gebieden zijn, maken inwoners er ook een extra inkomstenbron van. Hoewel Makatana ’s nachts als beveiliger werkt, waarmee hij overigens nog geen € 350 per maand verdiend, probeert hij daarnaast het inkomen te vullen met winsten vanuit sportweddenschappen.

 “Met gokken wil ik extra geld verdienen voor mijn gezin.” Hij zet tien euro per dag in. “En ik win meer dan ik verlies, dus ga ik ermee door.”

Makatana

Regels zijn soepeler

“Een recent onderzoek laat zien dat de armere klasse niet wedt voor het plezier, maar voor levensonderhoud,” vertelde Johan Fourie, hoogleraar economie van de Universiteit van Stellenbosch. “Terwijl de economie amper groeit en de werkeloosheid hoog is, groeit het gokken op sportwedstrijden in Zuid-Afrika jaarlijks met 30 procent. Dat is gigantisch.”

Het is voor sommige Afrikaanse inwoners hun enige inkomen. De werkloosheid in Afrikaanse continenten ligt erg hoog. Onder de Afrikaners tussen 15 en 34 jaar heeft 46% geen baan. Om alsnog te kunnen eten of de huur voor onderdak te kunnen betalen, proberen ze met het wedden geld te verdienen. Er verschijnen in arme wijken steeds meer gokkantoren die profiteren van de groeiende markt in Afrika.

Uit onderzoek is ook gebleken dat de regels op het continent een stuk soepeler zijn geworden. Het maakt de Afrikaanse gokmarkt aantrekkelijker voor gokbedrijven uit het Westen. In Nederland is het bijvoorbeeld verboden om rolmodellen in te zetten om gokreclame te maken, terwijl in Afrika grootheden als Didier Drogba ingezet worden als ambassadeurs van gokbedrijven. Ook de afrobeats-ster Davido promoot volop goksites in Nigeria. In Zuid-Afrika is er een nieuwe sportzender bijgekomen met een eigen platform om te gokken.

Gevaarlijke ontwikkeling

Volgens econoom Fourie is het een gevaarlijke ontwikkeling:

“Het geeft een gevoel van veiligheid als je helden gokken promoten en er wordt ondertussen onvoldoende gesproken over de keerzijde,” aldus Fourie.

Hulpverleners in Zuid-Afrika hebben gewaarschuwd dat er een grote toename te zien is in het aantal gokverslaafden. Ze hebben geen voldoende vangnet om de hulp te verlenen die spelers met een gokprobleem nodig hebben. Het gaat om een zeer kwetsbare doelgroep die geen studiegeld hebben naar school te kunnen of het extra geld niet hebben.

Makatana sloot het gesprek af met een opmerking over de gokwaarschuwing op zijn mobiel. Hij verloor de dag ervoor een sportweddenschap van € 5. Maar hij is er zeker van dat hij vanavond meer geluk heeft: “De pot is 1100 euro. Als ik die win heb ik extra geld voor mijn kinderen en kan ik geld naar mijn moeder op het platteland sturen. Ik ga door.”