Onderzoek naar deelname aan kansspelen in Nederland

Uit een onderzoek van Ipsos I&O, uitgevoerd in opdracht van het WODC, blijkt dat ongeveer twee derde van de Nederlanders van 16 jaar of ouder in het afgelopen jaar ten minste één keer heeft deelgenomen aan een kansspel. Dit komt neer op bijna tien miljoen mensen.

Van deze groep speelde één op de tien Nederlanders online kansspelen, voornamelijk sinds de legalisatie van online gokken op 1 oktober 2021. Hoewel de meeste spelers geen signalen van een gokprobleem vertonen, is het aantal risicovolle gokkers een stuk hoger onder degenen die online kansspelen spelen.

Legalisatie van online gokken in Nederland en onderzoek naar gokgedrag

Sinds 1 oktober 2021 is het in Nederland legaal om online te gokken bij aanbieders die een vergunning hebben van de Kansspelautoriteit. Deze legalisatie kwam door een wijziging in de Wet op de Kansspelen, nu bekend als de Wet Kansspelen op Afstand. Hierdoor kunnen Nederlandse spelers legaal deelnemen aan online kansspelen.

De legalisatie leidde echter tot grote zorgen binnen de samenleving, de politiek en verschillende instanties, zoals klinieken voor de behandeling van verslavingen. Er waren geen recente cijfers beschikbaar over het aantal spelers met gokproblemen, wat aanleiding gaf tot een onderzoek uitgevoerd door Ipsos I&O in opdracht van het WODC.

Dit onderzoek had als doel om inzicht te krijgen in de voorkeuren van Nederlandse gokkers voor verschillende soorten kansspelen en om risicovolle kansspelen te identificeren. Daarnaast wilde het onderzoek vaststellen hoeveel Nederlandse spelers online of fysiek gokken en hoe deze cijfers zich verhouden tot eerder onderzoek naar kansspelen in 2021.

Ongeveer 10 miljoen Nederlandse spelers

Ongeveer 65% van de Nederlandse bevolking van 16 jaar of ouder speelde één kansspel in de afgelopen twaalf maanden. Omgerekend zijn dat zo’n 9,7 miljoen spelers. Hoewel dit veel lijkt, is een groot deel ervan consumenten die meedoen met de loterij. 34% van de spelers zou deelgenomen hebben aan een kansspel in de afgelopen 12 maanden. Dat komt uit op zo’n 5 miljoen spelers.

Jongvolwassenen spelen liever online kansspelen

Uit het onderzoek bleek dat er ook 16- en 17-jarigen afgelopen 12 maanden een kansspel speelden. Zo’n 12% van de ondervraagden had weleens een online kansspel gespeeld. Verder is er een duidelijke splitsing te zien tussen spelers tussen de 18 en 35 jaar of spelers van 35 jaar en ouder. De eerst genoemde doelgroep speelden liever online kansspelen, terwijl de 35-plussers meer fysiek speelden.

Gokkers toegenomen, zo wordt geschat

Als het aankomt op online kansspelen dan is het legaliseren van online gokken wellicht een reden geweest van de toename in aantal spelers in Nederland. Maar liefst zeven van de tien ondervraagden zeiden dat ze pas zijn gaan gokken toen de Nederlandse gokmarkt opengesteld werd. Echter wordt er geen rekening gehouden met hoeveel spelers al bij illegale goksites speelden voordat de legalisering van kracht werd. Dus dit blijft slechts een schatting. Wel is te zien dat er een toename is aangemaakte accounts bij legale kansspelaanbieders. Daarnaast heeft de coronacrisis in 2021 met beperkingen ertoe geleidt dat spelers meer het online aanbod opzochten.

Jonge spelers gevoelig voor verslaving

Ipsos I&O heeft gebruik gemaakt van de Problem Gambling Severity Index (PGSI) om vast te stellen hoeveel spelers risicovol speelden. Het is slechts een indicatie van risicovol speelgedrag en niet hetzelfde als een DSM-V-diagnose voor gokproblemen.

Veel van de gokkers zijn niet probleemgokkers (87%) volgens PGSI. 7% viel onder laag-risico spelers, terwijl één op de twintig spelers tot gematigd-risico-gokkers behoort. Zo’n 2% behoort tot hoog-risico-spelers.

Ongeveer 6% van de jongvolwassenen die deelnamen aan kansspelen, behoort tot hoog-risico spelers. Dit is een stuk hoger dan het aantal risicovolle spelers in de groep vanaf 35 jaar en ouder. Verder zouden laagopgeleiden eerder hoog-risico speler zijn dan hoogopgeleiden.

Tenslotte is uit het onderzoek duidelijk naar voren gekomen dat online kansspelen hogere risico’s met zich meebrengen dan fysieke kansspelen. 10% van spelers met een account bij een online goksite zou tot een probleemgokker behoren.

Hoe werkt de methode die Ipsos I&O gebruikt?

Ipsos I&O heeft een vragenlijst gebruikt die speciaal is ontwikkeld voor een onderzoek naar kansspelen. In totaal zijn er 13.586 Nederlanders van 16 jaar of ouder gevraagd om deel te nemen aan het onderzoek.

Het onderzoek liep van 14 februari tot en met 11 maart 2024. Er hebben 7180 Nederlanders voor gekozen om de vragen te beantwoorden. Er is een weging gemaakt tussen migratieachtergrond, opleidingsniveau, regio, geslacht, leeftijd en meer.